Laat je inspireren door een haiku

Een haiku ter inspiratie, maar wat is een haiku? Een haiku is van oorsprong Japans en een kort, niet-rijmend gedicht. Het gaat om de beleving en de schoonheid van de haiku en het ritme en de klank zijn belangrijk.

Hoe ziet een haiku uit

Volgens Van Dale´s Groot Woordenboek der Nederlandse Taal is een haiku een gedicht van drie rijmloze regels in respectievelijk vijf, zeven en vijf syllaben. In de Japanse taal krijgt iedere lettergreep evenveel nadruk en heeft iedere lettergreep evenveel betekenis. Het is in Japan geen standaard om de regel van 5-7-5 te volgen. Daar schrijft men een haiku vaak op één regel en kan het aantal lettergrepen wisselen. Zo schreef Basho eens een haiku waarvan de tweede regel maar liefst 9 lettergrepen telt:

Sumi-e (Japanse inktschildering) van Kawanabe Kyōsai (1831 – 1889) met Basho’s beroemde haiku over de kraai die op een dorre tak zit in shodõ (Japanse kalligrafieschrift).

kara eda ni
karasu no tomari keri
aki no kure

Vertaald in het Nederlandse:

Op een dorre tak
is een kraai nog blijven zitten
in de herfstavond

Vermoedelijk heeft Basho de tweede regel bewust een stuk langer gemaakt om de tijd aan te geven van het lange stille wachten in de avond en om de eenzaamheid te benadrukken.

De natuur en de seizoenen

In een haiku wordt vaak een intense natuurervaring uitgedrukt. Je vindt vaak een verwijzing naar een van de Japanse seizoenen. Er wordt eenvoudig een bloem, een dier of de weersgesteldheid genoemd dat kenmerkend is voor dat seizoen. Tegenwoordig, ook in Japan, hoeven de natuur en het seizoen geen rol meer te spelen.

Een haiku ter inspiratie

De natuur is vaak inspiratie voor een haiku, maar een haiku kan ook inspirerend zijn. Wanneer ik een haiku lees, dan kan ik inspiratie krijgen om het onderwerp te schilderen. Vaak hoor ik van anderen dat ze meer zouden willen schilderen, maar dat de inspiratie ontbreekt. Ik ga het volgende doen om anderen te inspireren.

Iedereen die het op prijs stelt, stuur ik om de vier weken per e-mail een haiku toe. Behalve de haiku kan ik er een link bijdoen van een video met meer uitleg over het onderwerp, of ik plaats er een mooie afbeelding bij. Het liefst maak ik zelf een filmpje met uitleg en dat gaat in de toekomst zeker gebeuren. Nu maak ik nog even gebruik van wat voorhanden is.

Als je je hier aanmeldt, stuur ik je zondag de eerste haiku ter inspiratie toe.

Zelf een haiku schrijven

Het kan ook zijn dat je zelf haiku’s wilt gaan schrijven. Op de website van haiku.nl kun je een gratis haiku kennismakingspakket krijgen door je daar aan te melden voor de nieuwsbrief.

Haiku boekentips

Boek van Basho

De Japanse dichter Matsuo Basho (1644-1694) bracht de haiku tot bloei. Hij staat bekend als een van de grootste Japanse dichters. Zijn haiku-poëzie is over de hele wereld geliefd. In “De herfstwind dringt door merg en been” is al het lyrisch proza verzameld dat Bashô in de periode 1680-1688 schreef. Opgenomen zijn vier van zijn reisverslagen en de haibun (korte prozateksten) uit die tijd, alles doorspekt met hokku: oorspronkelijk het openingsvers van een renga (kettingvers), maar inmiddels zelfstandig geworden en bij ons bekend als haiku. Deze worden weergegeven in twee talen, Japans en Nederlands.

Klik hier voor meer boeken van Basho

Meer boeken over haiku’s

Wil je meer weten over de geschiedenis en achtergrond van de haiku als dichtvorm dan is het boek “Haiku, Een jonge maan” een aanrader. Helaas is het boek alleen nog als e-book leverbaar, maar als je goed zoekt, kun je een tweedehandse vinden. Mijn exemplaar heb ik in de kringloopwinkel gevonden.

Gelukkig zijn er meer boeken over haiku nog te koop. Klik hier boeken over haiku