Japans papier Mino Washi

Het Japanse papier mino washi wordt al bijna 13 eeuwen op traditionele wijze gemaakt. Het is gebruikt voor de oudste officiële documenten die er bestaan. ‘Washi’ is het algemene woord voor een bepaald soort Japans papier. Het papier dat wij in het westen kennen als rijstpapier. Er zijn heel veel verschilllende soorten washi.

Wat is washi?

Washi (和紙) of washipapier is een soort papier gemaakt van de vezels uit de bast van gampibomen, van de mitsumatastruik of van de papiermoerbei. Daarnaast kan washipapier ook gemaakt worden van bamboe, hennep, rijst of tarwe. Washipapier werd voor het eerst in Japan vervaardigd. De naam washi komt van het Japanse wa (Japans) en shi (papier). Het is een traditioneel product dat meestal met de hand gemaakt wordt.

Washi is steviger dan papier van houtpulp. Met name in Japan gebruikt men washi in de kunst, bijvoorbeeld voor origami, ukiyo-e en Japanse kalligrafie. Traditioneel heeft men het ook gebruikt om kleding, speelgoed, huisraad en rituele en religieuze objecten mee te maken. Ook shōji (deuren, ramen en scheidingswanden van lichtdoorlatend papier) zijn traditioneel met washi gemaakt.

Washi is een algemene naam en er zijn heel veel verschillende soort. In 2018 heb ik een gratis online cursus gevolgd, waarin je leert over de kunst van washi in zeldzame boeken. En deze cursus is nog steeds te volgen.

Dun maar stevig rijstpapier

Terwijl water van cruciaal belang is bij de traditionele washi-productie, heeft mino washi veel te danken aan het heldere rivierwater in de prefectuur Gifu. Mino washi is zorgvuldig handgemaakt van vezels van kozo (papier van moerbeiboomschors). Het is dun en stevig en behoort tot de hoogste kwaliteit rijstpapier in Japan.

Mino washi vind je als onbewerkt papier, maar ook in de vorm van enveloppen, ansichtkaarten, briefpapier, visitekaartjes, rollen, en op de achterkant van servies. Mino washi is het papier voor het restaureren van culturele documenten, voor het ondersteunen van hangende rollen voor kalligrafie of inkttekeningen. Het ook uitermate geschikt voor het maken van shōji, waaiers, parasols en papieren lantaarns.

Het ontstaan van het Japanse papier mino washi

De herkomst van het Japanse papier mino washi is onduidelijk. Het oudste familieregisterpapier in Japan komt uit het tweede jaar van Daiho (702). Het papier dat gebruikt is, is afkomstig uit de drie landen Mino, Chikuzen en Buzen. Het mino washi zou het beste van de drie papiersoorten zijn zonder oneffenheden.

Tijdens de Heianperiode nam de vraag naar mino washi sterk toe. Er was behoefte aan het opschrijven van soetra’s en geschriften, vanwege de opkomst van het boeddhisme. Met de verspreiding van het boeddhisme werd vanuit het hele land verschillende soorten washi-papier naar Kyoto en Nara gestuurd, maar mino washi werd tot op de hoogste niveaus in de hoofdstad Kyoto buitengewoon goed ontvangen.

In 1985 werd het benoemd door de traditionele ambachtelijke ministerie van Internationale Handel en Industrie (nu het ministerie van Economie, Handel en Industrie). En in 2014 is deze handgemaakte papiertechniek  toegevoegd aan de lijst van immaterieel cultureel erfgoed van UNESCO.

De productie van het Japanse papier mino washi is een uitgebreid proces. Dit kun je in de volgende video zien.

Isamu Noguchi, een prominente Japans-Amerikaanse kunstenaar van de 20e eeuw, was ook betoverd door de schoonheid van Mino Washi en introduceerde de serie “Akari” lichtbeelden.

Als je een keer in Japan bent en ooit in de buurt, dan kun je het Mino Washi museum bezoeken.
Mino Washi Museum (Japanse site), 1851-3 Warabi, Mino-shi, Gifu, 501-3788, Japan