Best verkochte Chinese kunstenaar en meestervervalser

Maak kennis met de best verkochte Chinese kunstenaar en meestervervalser: Zhang Daqian, ook geschreven als Chang Dachien (10 mei 1899 – 2 april 1983).

Onbekende schilders in de lijst van best verkochte kunstenaars

Vraag aan iemand wiens schilderijen op dit moment op een veiling het meeste geld op zou brengen, dan hoor je namen zoals Pablo Picasso, Claude Monet, Andy Warhol en Francis Bacon. Pablo Picasso heeft  jarenlang op nummer een gestaan. In 2011 verloor hij echter zijn eerste plaats aan twee, in het Westen niet zo bekende, Chinese schilders: Zhang Daqian en Qi Baishi.

Ondanks het feit dat in 2011 Picasso’s werk in totaal meer dan 320 miljoen dollar omzet bedroeg, zakte Picasso dat jaar naar de derde plaats. De omzet van Zhang Daqian en Qi Bashi bedroegen respectievelijk meer dan $ 500 miljoen en $ 445 miljoen. En de verkoop van de werken van deze twee Chinese kunstenaars vertegenwoordigde in 2011 tussen 4% en 5% van de totale wereldwijde veilingmarkt.

Top tien van best verkochte kunstenaars in een decenium

In de top tien van meest verkochte werken over een periode van tien jaar (2006 – 2016) staan deze twee Chinese kunstenaars op nummer drie en vier.

Zhang Daqian – Best verkochte kunstenaar van 2016

Afgelopen jaar (2016) genereerde de werken van Daqian $ 354,8 miljoen in veilingverkoop. Dit was 31 miljoen dollar meer dan de werken van Pablo Picasso, waardoor Picasso nummer twee werd. Deze gegevens komen van de Franse database Artprice, ’s werelds grootste bron voor prijzen en verkopen in de kunstwereld.

Het schilderij “Lente Perzikbloesem” van Zhang Daqian, tijdens een voorvertoning van de verkoop van Chinese schilderijen bij Sotheby in Hong Kong. Het is in 2016 verkocht voor een record van $ 34,7 miljoen inclusief de koperspremie.

Wie is Zhang Daqian?

Zhang Daqian, of Chang Dai-Chien is een van de meest vooraanstaande Chinese kunstenaars van de twintigste eeuw. Hij begon als kind  met schilderen en bezat een veelvoud aan vaardigheden, schilderde een breed scala aan onderwerpen, in verschillende stijlen en een eigen specifieke stijl. Zhang Daqian was een visionair in de moderne en Chinese kunst.

Een spatkleurige stijl

Aan het eind van de jaren 1950 kreeg Daqian oogproblemen en hij ontwikkelde zijn spatkleurige (pocai) stijl. Het wordt beschouwd als een eerbetoon aan de inktspattechniek van de oude schilder Wang Mo (王墨, ?–805, ook bekend als Wang Qia 王洽), maar tevens als een eerbetoon aan de abstracte expressionistische beweging in de Verenigde Staten.

Het schilderij “Lente Perzikbloesem” is in deze inktspattechniek gemaakt.

Lotus als onderwerp

Hij was bekwaam in alle soorten schilderijen en is vooral beroemd geworden om zijn landschappen, evenals lotusschilderingen. Van zijn moeder leerde hij als kind al bloemen schilderen. En gedurende zijn leven heeft hij verschillende manieren van het afbeelden van de lotus onderzocht.

Een wereldreiziger

In zijn jeugdjaren heeft Daqian in Japan textielontwerpen geleerd. Hij heeft in zijn jeugd door heel China gereisd. Nadat hij in 1949 permanent China had verlaten heeft hij in Argentinië, Brazilië, Californië, en tenslotte, in Taiwan gewoond waar hij op 83-jarige leeftijd is overleden. Zijn woonhuis Moye Jingshe, naast het National Palace Museum, is nu het Memorial Museum van Zhang Daqian.

Zijn ontmoeting met Pablo Picasso in 1956 in Nice, Frankrijk, vestigde internationale aandacht als een belangrijke artistieke ontmoeting tussen Oost en West.

Een meestervervalser die zelf vervalst wordt

Behalve dat Daqian een van China’s meest internationaal bekende kunstenaars uit de twintigste eeuw is en een verzamelaar van kust, was hij ook een berucht vervalser van schilderijen.

Daqian groeide op in een arme, maar artistieke familie en leerde schilderen van zijn moeder en zijn oudere broer Zhang Shanzi, die ook kunstenaar was. Hij leerde het schilderen door de oude Chinese meesters te kopiëren. Hij was zo uitzonderlijk goed, dat hij de stijlen van vroege meesters met gemak kon dupliceren.

Met behulp van originele materialen en technieken die typerend waren voor de kunstenaar die hij kopieerde, creëerde Zhang vervalsing na vervalsing. Veel van zijn vervalsingen kwamen overal ter wereld in collecties van diverse musea terecht, waaronder die van het Metropolitan Museum of Art in New York, het Museum voor Schone Kunsten in Boston en de Freer Gallery of Art in Washington, D.C.

Naast kopieën van bewaard gebleven werken maakte Daqian ook schilderwerken gebaseerd op beschrijvingen in catalogi van verloren werken. Met name deze werken zijn moeilijk te identificeren als vervalsing.

Daqian’s schilderijen zijn zo populair geworden dat deze ook nu ook weer vervalst worden.

Een video met mooie verhalen over Daqian’s vervalsingen zijn te zien in de volgende video. De vertaling van het eerste verhaal vind je onder de video.

De ontdekking van nieuw werk van een oude meester

In 1925 kwamen op een dag meer dan tien meesterschilders bij elkaar voor een etentje. Chen Banding, een bekende kalligrafist en schilder, vertelde enthousiast dat hij onlangs een collectie schilderijen had ontdekt, die gemaakt zijn door de schilder Shitao (1642–1707). Hij nodigde iedereen uit om de volgende dag om 18.00 uur naar zijn huis te komen zodat zij het werk konden zien.

Alle bekende schilders zijn uitgenodigd behalve de jonge schilder Zhang Daqian

Chen Banding had alle bekende schilders uitgenodigd, behalve een. Het was Zhang Daqian, een van de jongste en nog niet zo’n bekende schilders. Daqian stond bekend als een fan van Shitao. Hij schilderde al op jonge leeftijd en om het te leren heeft hij het merendeel van zijn tijd schilderijen van Shitao en Bada Shanren (1626-1705) gekopieerd, de bekendste schilders van de Qing dynastie. Na jaren van onderzoek en studie werden de schilderijen van de jonge Zhang Daqian goed bevonden en kreeg hij de bijnaam ‘Shitao van het zuiden’.

Drie lange uren wachten

Toen Zhang Daqian wist dat iemand nieuw ontdekt werk van Shitao zou tonen, wilde hij deze mogelijkheid niet missen. Zhang Daqian die niet had kunnen wachten, kwam de volgende dag al rond 15.00 uur bij Chen Banding op visite. Zonder aarzeling vroeg hij Chen Banding of hij de werken voor de officiële bekendmaking mocht bekijken. Chen Banding maakte echter duidelijk dat het werk pas getoond zou worden zodra iedereen om 18.00 uur aanwezig zou zijn. Zhang Daqian mocht het werk zien, maar pas om 18.00 uur en niet eerder. Chen Banding verliet de woonkamer en liet Zhang Daqian meer dan drie uur in zijn eentje wachten. Zhang Daqian voelde zich niet prettig, maar wilde de mogelijkheid niet missen om deze zeldzame werken van Shitao te kunnen zien.

Een onverwachte reactie

Toen alle gasten ruim na 18.00 uur gearriveerd waren, stond Zhang Daqian helemaal aan de zijkant van al deze voorname gasten. Op het moment dat Chen Banding zijn kostbare album met schilderijen tevoorschijn haalde en het wilde openen, kon Daqian het niet laten om uit te roepen: ” Ik ken dat album en ik weet wat het is, voordat het geopend wordt.” Chen Banding reageerde hierop boos en vroeg: ” Je weet het? Wat weet jij?” Chen Banding vroeg zich af hoe iemand kon weten wat er in zat, zelfs voordat hij het album geopend had.

Is hij gek geworden?

Op rustige toon antwoordde Daqian dat hij dit album drie jaar geleden had gemaakt. Na deze woorden dachten alle gasten dat deze jongeman gek moest zijn. Hoe kon hij zo’n grap uithalen? Voordat de anderen Daqian op zijn onbeschoftheid konden wijzen, begon Daqian de inhoud te beschrijven. Zelfs de verschillende stijlen, de teksten en de zegels die erop stonden, werden duidelijk en in detail achter elkaar beschreven. Chen Banding en de gasten bladerden door het album heen terwijl zij naar zijn beschrijving luisterden. Ze ontdekten dat wat zij zagen precies klopte met wat Daqian beschreef.

Zelfs een meesterkenner zag niet het verschil

Het bleek dat dit album van Zhang Daqian was. Hij was het kwijtgeraakt. Het was een van zijn eerdere werken, waarin hij de stijl van Shitao proberen te kopiëren. En op de een of andere manier was het bij Chen Banding terecht gekomen. Het gekopieerde werk in de stijl van Shitao was zo briljant, dat zelfs een meesterkenner zoals Chen Banding het verschil niet kon zien.

Bronnen:
Christies.com: 10 things to know about Zhang Daqian
Wikipedia: Zhang Daqian
New York Times: The Biggest-Selling Artist at Auction Is a Name You May Not Know
Quartz Media LLC: These are the two biggest-selling artists you’ve probably never heard of