Nederlands
English
简体中文
Français
Deutsch
Italiano
日本語
Português
Русский
Español
العربيةMark de Weijer is naast beeldend kunstenaar ook papiermaker. Eigenlijk grijpen deze twee in zijn praktijk op een natuurlijke wijze ineen. In onderstaand stukje stelt hij zich graag voor.
Het ambacht van papiermaken is fascinerend en wonderschoon. Net als met het Sumi-e schilderen geeft het je al snel een rustgevend gevoel. Maar ook op een ander vlak heeft het verwantschap; het vraagt oefening om een niveau te bereiken met kwalitatief goed papier.
Achter het schijnbaar eenvoudige principe schuilt een noodzakelijk beheersen van materiaal en techniek. Dat geldt al helemaal voor het Oosterse papier waarop met inkt wordt geschilderd; zoals bijvoorbeeld washi uit Japan.
Opleiding
Ik ben opgeleid tot schilder aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, afgestudeerd in 1993. Al tijdens mijn opleiding had ik veel interesse voor het ambachtelijke aspect; ik maakte mijn eigen verf en prepareerde mijn doeken ook zelf. In de loop van de tijd heb ik daarom ook veel geëxperimenteerd met technieken en materialen. De rode lijn loopt van olieverf en natuurlijke harsen, via bijenwas naar autolakken en kunstharsen. Met de laatste materialen bevond ik me inmiddels ook op het snijvlak van design en kunst. Ik werkte, vaak met architecten en interieurstylisten, aan opdrachten die werden geplaatst in de binnenruimte. De toegepaste techniek; het uitgieten van meerdere transparante lagen hars op een dunne aluminiumplaat, vroeg om het gebruik van een vluchtig oplosmiddel. Vanuit gezondheid- en milieuperspectief besloot ik omstreeks 2006 hier resoluut mee te stoppen.
Door deelname aan een expositie waarin papier als leidraad werd ingezet raakte ik geïnteresseerd in het materiaal als vervanging voor het aluminium. Ik gebruikte lagen aquarel om tot kleur te komen. Simpel en toch al zoveel mogelijkheden! Al snel betrok ik ook het papier zelf in het eindresultaat en begon met het onderzoek naar het materiaal.
Aquarel als wandbekleding
Na aanvankelijk eenvoudige proeven te hebben gedaan met hergebruik van bestaand papier heb ik contact gezocht met de Middelste Molen, een museale papiermolen bij Loenen. Onder begeleiding van de toenmalige molenaar heb ik veel onderzoek gedaan waarbij zijn kennis heel veel betekende. Het resulteerde onder andere in aquarelpapier wat ik als wandbekleding toepaste in opdrachten voor particulieren en bedrijven.
Galerie en werkplaats “Whispering Wall”
Vanuit deze praktijk besloot ik in 2011 om een eigen galerie annex werkplaats op te richten, Whispering Wall, waarbij papier in relatie tot kunst en design centraal stond. Naast mijn eigen werk presenteerde ik ook werk van andere ontwerpers/kunstenaars die in hun werk gebruik maakte van papier, op welke wijze dan ook.
Whispering Wall
Reis naar Japan
Ergens in 2015 ben ik zo in contact gekomen met washi. Het was liefde op het eerste gezicht. Dat die liefde om een grote inzet vroeg werd snel duidelijk. Maar hoe meer ik erin dook, des te fascinerender werd het. Zo ben ik een paar jaar later naar Japan gegaan en heb er les gekregen van Rogier Uitenbogaart. Rogier woont al decennia in Japan en is er een gerespecteerd washi-meester. Onder zijn leiding heb ik een aantal essentiële technieken geleerd en gezien hoe op een juiste (Japanse) wijze de materialen voor te bereiden.
Het was een heerlijke week waarbij ik met mijn vrouw logeerde in een traditionele Ryokan op het terrein van Kamikoya, de plek van Rogier. ’s Ochtends liep ik over het veld naar de werkplaats, naast het woonhuis van Rogier. Al met al een prachtige, rustige locatie waar het papiermaken de klok sloeg. Eenmaal thuis besloot ik om aan de slag te gaan met een oude wens van mij en mijn vrouw om te gaan wonen en werken in het buitengebied. Kamikoya werd mijn referentie.
Kamikoya
Van Den Haag naar Dalfsen
Dalfsen
Sinds 2020 wonen we nu in Dalfsen, aan de rand van het bos met uitzicht over de akkers.
Naast het woonhuis heb ik er mijn atelier gebouwd, bestaande uit een deel waar ik papier maak en een deel waar ik schilder.
Papierdeel atelier
In het papierdeel staat een vacuumtafel van 100 x 220 cm. Met dit apparaat kan ik vellen maken zo groot als de tafel. Uiteraard is kleiner ook mogelijk. Sinds ik de tafel in 2018 heb gebouwd ben ik er steeds meer washi mee gaan maken.
Vacuumtafel
Westerse methode versus de Nagashi-zuki methode
Bij de Westerse methode is het procedé gebaseerd op het uitgieten van de pulp in tegenstelling tot de Nagashi-zuki methode. Nagashi-zuki is karakteristiek voor washi. Waar wij in het Westen het schepraam eenmalig, horizontaal uit de schepkuip optillen, hanteert de Japanse ambachtsman zijn schepraam met golvende bewegingen en bouwt zijn vel in lagen op. Ook is het schepraam, de su-keta, anders van constructie; de zeef (su) ligt los in een scharnierend raam (keta). Na het scheppen wordt de su van de keta gehaald en met een afrollende beweging wordt de pulp afgekoetst.
Nagashi-zuki methode
Het gieten van de pulp gebeurt ook in Japan, vooral wanneer extra large vellen worden gemaakt. De vacuumtafel in mijn werkplaats heeft bovendien de mogelijkheid om na het opgieten en uitlekken, het vel ter plekke te persen d.m.v. de vacuüm techniek.
Pulppainting ven
Het opgieten geeft ook de mogelijkheid om pulp, bijvoorbeeld van vlas of hennep, extra fijn te malen en deze, na kleuring, te gebruiken als een soort ‘verf’. Deze techniek, pulppainting genaamd, geeft heel veel mogelijkheden in het creëren van een ‘schilderij’ volledig bestaande uit papier. Het is een techniek waarbij de expressie van het gebaar, net als bij Sumi-e, erg bepalend en onherroepelijk is.
Pulppainting takken
Lesgeven aan Tsinghua universiteit
In 2019 werd ik uitgenodigd door de Tsinghua universiteit in Beijing om hierover een lezing en een workshop te geven. Het was prachtig om te zien hoe de Chinese kunst was terug te zien in de landschappelijke werken die de studenten maakten.
Tsinghua
Workshops voor sumi-e kunstenaars
Zou je nu ook graag met deze techniek willen werken? Of je eigen washi maken om later te gebruiken voor je Sumi-e werken? Neem dan contact met me op info@markdeweijer.nl. Ik geef workshops op maat, voor maximaal 4 personen per keer. Het is ook mogelijk om privéles te krijgen gedurende een midweek inclusief verblijf.
